1. Nghề nấu đường thốt nốt ở An Giang – Làng nghề truyền thống của người Khmer
1.1 Giới thiệu về nghề nấu đường thốt nốt ở An Giang
Địa chỉ:
- Làng nghề đường thốt nốt: xã Châu Lăng, huyện Tri Tôn tỉnh An Giang
- Cơ sở đường thốt nốt Lan Nhi: xã An Phú, huyện Tịnh Biên, tỉnh An Giang
Làng nghề nấu đường thốt nốt ở An Giang thu hút sự quan tâm của đông đảo du khách bởi vị trí lân cận với những danh lam thắng cảnh nổi tiếng. Do đặc điểm về địa hình và khí hậu, Tịnh Biên và Tri Tôn là hai huyện phát triển nhất trong việc sản xuất đường ở tỉnh An Giang.
Khác với các điểm tham quan giải trí như Công viên nước Thanh Long Núi Cấm, khi ghé thăm các làng nghề nấu đường thốt nốt ở An Giang, du khách sẽ có cơ hội khám phá và hiểu rõ hơn về quá trình sản xuất đường đặc sản của vùng.
1.2 Thời điểm nào thích hợp tham quan làng nghề nấu đường thốt nốt ?
Ngành sản xuất đường từ thốt nốt tại An Giang không hoạt động suốt cả năm. Hoạt động chỉ bắt đầu khi thời tiết chuyển sang mùa khô, kéo dài khoảng 6 tháng từ tháng 11 âm lịch đến đầu tháng 5 năm sau. Vào mùa mưa, cây thốt nốt sản xuất ít chất ngọt hơn, thân trơn trượt và khó trèo hơn, gây khó khăn trong việc khai thác nước làm đường. Chất lượng đường trong mùa này cũng không bằng mùa khô.
Mỗi năm, mùa nắng kéo dài sẽ tăng thêm thời gian sản xuất đường. Ánh nắng mạnh sẽ giúp sản xuất nhiều mẻ đường hơn. Do đó, để trải nghiệm không khí sôi động của làng trong giai đoạn sản xuất đường cao điểm, bạn nên ghé thăm vào mùa khô.
2. Khám phá quy trình làm đường thốt nốt
2.1 Khâu chuẩn bị kỹ lưỡng
Nghề nấu đường thốt nốt ở An Giang đã trải qua nhiều biến động và hiện đang trở thành một phong tục quan trọng trong đời sống của người Khmer mỗi khi đến mùa. Nếu bạn đến vào thời điểm người dân chuẩn bị nấu đường mới, bạn sẽ được tham quan các dụng cụ được chuẩn bị kỹ lưỡng như: thang tre để leo cây, can nhựa để chứa nước thốt nốt, tro trấu để đốt… Ngoài ra, các nồi, lò cũng được kiểm tra cẩn thận để sẵn sàng cho quá trình nấu đường.
2.2 Quy trình lấy nước cây thốt nốt
Nước đường thốt nốt được lấy từ sự chảy ra của mầm hoa cây thốt nốt, không phải từ trái. Việc thu hoạch nước đường thốt nốt đòi hỏi sự chuyên nghiệp, kinh nghiệm lâu năm cũng như sự khéo léo và cẩn thận từ người thợ. Trong làng truyền thống, người ta dùng những cành tre dài để leo lên cây thốt nốt. Khi đã đến gần ngọn cây, họ sử dụng dao để cắt ngang qua hoa và đặt một cái nồi dưới để hứng nước đường chảy ra.
Nước đường thốt nốt chất lượng sẽ tạo ra mẻ đường ngọt bùi đặc trưng, kết tinh thành đường tán. Nước không chất lượng sẽ được nấu thành đường chảy. Sau khi thu hoạch xong, họ sẽ cắt một vết mới trên hoa để tiếp tục lấy nước đường thốt nốt.
Việc ghé thăm làng làm đường thốt nốt ở An Giang là cơ hội đặc biệt để quan sát quy trình sản xuất trực tiếp. Mỗi bước của quá trình làm đường thốt nốt được thực hiện một cách tuần tự và mượt mà. Tương tự như cách làm mắm Châu Đốc, việc sản xuất đường thốt nốt không phải là điều dễ dàng.
Sau khi đem về, nước đường thốt nốt sẽ được lọc qua để loại bỏ tạp chất và côn trùng. Tiếp đó, nước sẽ được đổ vào một cái chảo lớn và nấu trên lò từ đất do người dân chuẩn bị. Sau khi được khuấy và nấu trong khoảng 4 giờ, nước sẽ chuyển thành đường chảy. Nhìn thấy người Khmer khuấy chảo đường một cách liên tục, lửa ở bếp luôn duy trì cháy đều và ổn định. Dù có vẻ khó khăn, nhưng bàn tay của người làm đường không bao giờ ngừng và nụ cười luôn hiện diện trên gương mặt họ sẽ khiến bạn cảm nhận rằng đây thực sự là niềm vui và một món quà tặng cho vùng đất và nhân dân của nơi này.
Sau khi điều chỉnh lượng vôi để có hương ngọt và độ đặc chuẩn, chảo sẽ được rút khỏi lò và việc khuấy tiếp tục bằng tay để giữ cho màu vàng đặc trưng của đường. Khi đường thốt nốt sệt lại, nó sẽ được đổ vào một chảo thứ hai. Sau đó, người thợ sẽ tiếp tục nấu trên lửa cho đến khi thành hạt đường, điều này chứng tỏ quá trình đã hoàn thành.
2.3 Thành phẩm đường thốt nốt thơm ngọt ngất ngây
Sau quá trình chế biến đường tinh tế và phức tạp, bạn sẽ được thưởng thức cách người dân Khmer đổ đường vào khuôn từng lô, tạo ra những viên đường thơm ngon với hương vị đặc trưng. Quá trình đổ đường vào khuôn cũng có kỹ thuật riêng. Đường được đổ vào khuôn hình tròn một cách đều và sau đó được cắt thành các miếng có độ dày khoảng từ 2 đến 3cm. Cuối cùng, từ 10 đến 12 miếng sẽ được ghép lại thành một cây đường hoàn chỉnh.
Ngoài ra, một số gia đình ở An Giang thực hiện nghề làm đường thốt nốt không sử dụng khuôn chuẩn như các cơ sở khác. Thay vào đó, họ chọn đổ đường vào các chén, hủ hoặc bất kỳ khuôn nào khác có sẵn trong nhà. Cả các hộ gia đình và cơ sở sản xuất đều không thêm bất kỳ chất phụ gia nào vào quá trình sản xuất đường. Khi bạn ghé thăm, bạn sẽ thấy mỗi bước trong quá trình sản xuất từng viên đường chất lượng, không được pha trộn thêm bất kỳ thành phần nào khác. Do đó, mọi người hoàn toàn yên tâm khi mua đường thốt nốt từ những làng nghề này.
2.4 Cơ hội tìm hiểu về đời sống người Khmer
Khi ghé thăm làng làm đường thốt nốt ở An Giang, bạn sẽ được tiếp xúc và trò chuyện với cộng đồng người Khmer sinh sống tại đây. Cuộc trò chuyện không chỉ xoay quanh việc sản xuất đường mà còn khám phá những khía cạnh đời sống đơn giản của họ. Điều này thực sự là một chuyến du lịch bổ ích khi bạn không chỉ hiểu hơn về quy trình làm ra loại đường thốt nốt nổi tiếng mà còn được thấu hiểu về cộng đồng người Khmer tại đây.
Vậy là toplistviet.vn đã giới thiệu cho bạn về nghề nấu đường thốt nốt An Giang, từ đó cũng thấy được đường thốt nốt không chỉ được người Việt yêu thích mà còn thu hút sự quan tâm từ các quốc gia khác. Khi ghé thăm làng làm đường thốt nốt tại An Giang, việc chứng kiến từng bước trong quy trình sản xuất sẽ khiến bạn bất ngờ về lý do tại sao món đặc sản này lại thôi thúc trái tim của mọi người như vậy. Vậy nên, hãy nhanh chóng lập kế hoạch du lịch, ghi chú điểm đến thú vị này để không bỏ lỡ cơ hội khám phá trong chuyến hành trình tới An Giang sắp tới nhé.
